Ομιλητής: Roderick Beaton

Από τις πρώτες κιόλας μέρες της Επανάστασης, η έκκληση προς τα «πολιτισμένα έθνη της Ευρώπης» εμφανίζεται στις πρώτες προκηρύξεις των επαναστατών. Τόσο ο Αλέξανδρος Υψηλάντης στις παραδουνάβιες ηγεμονίες, όσο και ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης στην Καλαμάτα, καλούν τους φιλελεύθερους και τους φιλάνθρωπους της Ευρώπης να υποστηρίξουν τον Αγώνα. Οι «φιλέλληνες», όπως αποκαλούνται αμέσως, κατεβαίνουν από όλα τα μέρη της ηπείρου, καθώς και από την μακρινή Αμερική. Πάνω από 1000 άτομα πήραν ενεργό μέρος ως εθελοντές στο πεδίο της μάχης. Άλλοι απογοητεύτηκαν και έφυγαν, άλλοι σκοτώθηκαν ή πέθαναν από αρρώστιες. Οι απώλειες ήταν τρομερές, και τραγικές – όπως γίνεται στην πασίγνωστη περίπτωση του Λόρδου Βύρωνα, ο οποίος πέθανε στο Μεσολόγγι τον Απρίλη του 1824. Είναι ζήτημα τι κατάφεραν οι άνθρωποι αυτοί, αν υπολογίσουμε μόνο το στρατιωτικό αποτέλεσμα της επέμβασής τους. Αλλά, μαζί με πολύ περισσότερους ομοϊδεάτες τους που έμειναν σπίτι αλλά που ενεργούσαν με πλάγιους τρόπους, όπως με χρηματοδοτήσεις, πληροφόρηση μέσα από τις εφημερίδες κλπ., οι φιλέλληνες ως σύνολο εξασφάλισαν την κινητοποίηση των κυβερνήσεων των Μεγάλων Δυνάμεων προς όφελος της Ελλάδας. Αν δεν ήταν οι εθελοντές που πήραν τα άρματα, και αν δεν ήταν οι προπαγανδιστικές ενέργειες των φιλελλήνων σε όλες, σχεδόν, τις χώρες της Ευρώπης, δεν θα γινόταν η ναυμαχία του Ναυαρίνου, ή το Πρωτόκολλο του Λονδίνου, που τελικά εξασφάλισε την πλήρη ανεξαρτησία του νεοσύστατου ελληνικού κράτους στις 3 Φεβρουαρίου 1830.

Ο Roderick Beaton γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Εδιμβούργο. Σπούδασε αγγλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, από όπου έλαβε στη συνέχεια διδακτορικό δίπλωμα στη νεοελληνική φιλολογία. Από το 1981 έως τη συνταξιοδότησή του δίδαξε σύγχρονη ελληνική και βυζαντινή ιστορία, γλώσσα και λογοτεχνία στο King’s College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, όπου και κατείχε από το 1988 την έδρα Κοραή του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών. Έχει γράψει εκτενώς για θέματα σύγχρονης και μεσαιωνικής ελληνικής λογοτεχνίας. Στα ελληνικά κυκλοφορούν, μεταξύ άλλων, τα βιβλία του: Η ιδέα του έθνους στην ελληνική λογο­τεχνία (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2015), Εισαγωγή στη νεότερη ελληνική λογοτεχνία (Νεφέλη 1996), η βιογραφία του Γιώργου Σεφέρη Γιώργος Σεφέρης: περιμένοντας τον άγγελο (Ωκεανίδα 2003), η μελέτη Ο Καζαντζάκης μοντερνιστής και μεταμοντέρνος (Εκδ. Καστανιώτη 2009), O πόλεµος του Μπάιρον (Εκδόσεις Πατάκη 2015), Ελλάδα, Βιογραφία ενός σύγχρονου έθνους (Εκδόσεις Πατάκη 2020).

Photos credit: © A M Hadjigavriel